Een verdwenen stukje Velsen-Noord rond 1960. In het huis links woonden ooit de Palestinapioniers van Kibboets Beverwijk
Foto G. E. Terpstra. Collectie Noord-Hollands Archief
Foto omslag Michiel Castelijns
Ooit een van de mooiste landschappen van Nederland, met uitgestrekte bossen en vruchtbare landerijen. Dichters noemden het ‘Hollands Arcadië’. Tegenwoordig is het een van onze meest vervuilende en vervuilde industriegebieden. Om te begrijpen hoe dat gebeuren kon, moet je de geschiedenis dicht op de huid zitten.
De geschiedenis begint met het graven van het Noordzeekanaal en de overwegingen daarvoor. Het verhaal zoomt in op de bewoners, het ritme van hun leven, de sociale structuur ervan. Na de Eerste Wereldoorlog nestelt Hoogovens zich in het dan nog ongerepte duingebied. Met de komst van die fabriek raken de veranderingen in een versnelling.
Het boek bestaat uit drie delen: Breesaap en Rooswijk beschrijft het leven voor de komst van Hoogovens, Hoogovens tot de oliecrisis geeft een beeld van de periode van 1918 tot 1973, Oliecrisis tot heden beschrijft het tijdvak van 1973 tot halverwege 2022. Het verleden wordt gisteren, gisteren wordt vandaag en vandaag geeft uitzicht op de toekomst. Hoe zal die eruitzien?
De staalwoestijn. Verandering van een landschap, van Hoogovens tot Tata: een geschiedenis | Saskia Sluiter |Uitgeverij Noordboek | ISBN 978 94 6471 063 2 | Paperback, 336 pagina’s | verkoopprijs € 24,50
Foto omslag: Collectie Gerard Castricum. De locatie van de kibboets ligt onder de stip van de i.
Een landelijke uithoek bij Beverwijk herbergt aan het eind van de jaren dertig een plek waar het leven van alledag en het politieke wereldtoneel elkaar ontmoeten. Hier, in Kibboets Beverwijk, worden Joodse jongeren voorbereid op hun vertrek naar de nieuwe Joodse staat in Palestina op een moment dat het anti-semitisme als een dreigend monster door Europa waart.
Deze Palestina pioniers, van idealen vervuld, konden destijds nauwelijks vermoeden wat hen -noch in Europa, noch in Palestina- te wachten stond. Ze leefden hun jonge leven zoals jongeren doen, ongewis van hun eigen lot, werkend aan hun idealen.
Saskia Sluiter heeft bijna tachtig jaar later hun bijna verdwenen levens en lot in beeld gebracht.
In een onvoorstelbare zoektocht langs mensen, door archieven en op het internet is het haar gelukt een flard regionale geschiedenis te koppelen aan wat er in die dreigende wereld gaande was. Met wetenschappelijke precisie, de creativiteit van een kunstenaar en de zorgvuldigheid van een diep betrokkene, heeft zij het wel en wee van vrijwel alle bewoners van Kibboets Beverwijk een plaats gegeven in de lokale geschiedenis. Maar dat niet alleen: haar zoektocht reikte verder en bracht uiteindelijk ook aan het licht hoe het de meeste Beverwijkse pioniers van die tijd is vergaan.
Dat maakt Kibboets Beverwijk tot een onmisbare bijdrage aan de geschiedenis van deze jonge Joden in Nederland.
Kibboets Beverwijk is uitgegeven door de Vrijstaat Roetz. De verkoopprijs is € 19,95. Te bestellen via:
https://www.boekenbestellen.nl/boek/kibboets-beverwijk/33040
Een aantal Kibboetsbewoners.
Foto Juda Pinkhof. Collectie Ghetto Fighters House Museum Israel. De fotograaf was zelf een van de Palestinapioniers. Hij kwam om in Auschwitz.
Palestinapioniers in de sneeuw voor het huis aan de Gildenlaan 1 te Velsen-Noord.
Foto Juda Pinkhof. Collectie Ghetto Fighters House Museum Israel.
Wasdag op Gildenlaan 1, Velsen-Noord.
Foto Juda Pinkhof. Collectie Ghetto Fighters House Museum Israel. Juda Pinkhof kwam om in Auschwitz
Publicaties:
2010 Beek als bron: In Arcadia Een bundel met gedichten en foto’s naar aanleiding van de tentoonstelling Beek als Bron in Beverwijk, uitgave Dubouc
2011 Park in beweging De gedaantewisseling van het Velsen-Noordse Wijkeroogpark in woord en beeld, uitgave Dubouc
2012 Duivenlogboek Een tortelduivennest boven de keukendeur in woord en beeld, uitgave Dubouc
2019 Kibboets Beverwijk: Palestinapioniers en Velsen-Noord en Beverwijk uitgave De Vrijstaat Roetz
2020 De Chemica: gas- en ijzeraarde in Beverwijk en Velsen-Noord Kennemer verleden Bulletin 44, uitgave HGMK. Een onderzoekje naar aanleiding van de grote hoeveelheid gasaarde die nog steeds in de grond ligt op voormalig terrein van papierfabriek Van Gelder in Velsen- Noord
2021 Ploegen op de rotsen: de Dienst Bescherming Bevolking in Velsen en Beverwijk Kennemer verleden Bulletin 45, uitgave HGMK
2022 Kuntkes of Waluck? Hoe een knal op de Rotterdamse Coolsingel resoneerde in Velsen-Noord in Kennemer verleden Bulletin 47, uitgave HGMK. De moordaanslag op een kopstuk van het Oekraïense verzetsleger in 1937 blijkt actueler dan gedacht...
2022 Niet in Velsen! De overval op Velsen-Noord Kennemer verleden Bulletin 48, uitgave HGMK. Dit verhaal is de weerslag van een
onderzoek naar de geplande opslag van radioactief afval langs de oever van het Noordzeekanaal in Velsen-Noord, in 1982. Hiervoor sprak ik onder andere met Pieter Winsemius, die me over zijn aandeel in deze geschiedenis vertelde
2023 De staalwoestijn. Verandering van een landschap, van Hoogovens tot Tata: een geschiedenis. https://noordboek.nl/boek/de-staalwoestijn/. Een geschiedenis in vogelvlucht van het gebied waar nu Tata Steel IJmuiden staat, met zijn omgeving.
Recensies, besprekingen en/of interviews:
2019 Jan Butter Opstapje voor emigranten naar Palestina Noordhollands Dagblad, 1 oktober
2020 Michaja Langelaan Palestina-pioniers in de IJmond Argus, 4 februari
2021 Koen van Eijk Opkomst en ondergang van de BB Noordhollands Dagblad en Haarlems Dagblad digitaal, 8 mei
2023 Truus Zonneveld Dankzij deze expositie zie ik de ontwikkeling en de eigenheid van mijn werk Haarlems Dagblad en Noordhollands Dagblad 15 juni
2023 Hans Nauta Hoe zonde zou het zijn om Tata Steel dicht te gooien Trouw 19 oktober
2023 Radio 4 De ochtend 24 oktober
2023 Menzo Willems Van Arcadië tot staalwoestijn De Telegraaf 31 oktober
2023 NH Radio Vandaag de dag 13 november
2023 Peter de Waard Kan Ijmondse staalwoestijn weer duingebied worden? de Volkskrant 14 november
2023 Piet H. de Jong Waarom het misging met de staalfabriek Tata Steel in een prachtig natuurgebied in de duinen ND 24 november